Bugün Dünya Kitapseverler Günü!
Awen for Us ekibi olarak, hem kendi kitaplıklarımızı hem diğer kaynakları tarayıp sizler için “TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ TEMALI KİTAPLAR” başlığı altında 50 kitaplık bir derleme hazırladık.
Toplumsal cinsiyet eşitliği bilincini kazanmak ve yaygınlaştırmak için ilk mücadelenin evde başladığına inanıyor ve listemizin sonuna “EŞİTLİKÇİ ÇOCUKLAR İÇİN KİTAPLAR” seçimlerimizi de ekliyoruz.
Umarız keyifle kitap okuyacağınız ve çocuklarınıza, sevdiklerinize kitaplar armağan etmek isteyeceğiniz bir gün olur.
1. Yaşasın Kadınlar-Türkiye'de Kadın Cinayetleri Gerçeği ve Çözüm Yolları - Gülsüm Kav
“Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun Genel Temsilcisi Gülsüm Kav, Türkiye’de kadın cinayetlerini ve çözüm yollarını anlattığı Yaşasın Kadınlar’da, adliye koridorlarında adalet arayan kadınların ve ailelerin yanı başında davalarını takip ettiği bu kadınların öykülerini, kadın cinayetlerine ilişkin çözüm yollarını kadınlar için, kadınlarla birlikte verilen mücadelenin kalbinden anlatıyor. “
2. Uyuyan Güzel Uyandı - Aslı Karataş
Sen Bu Kadınların Avukatı Mısın? (sebuka) ile tanıdığımız yazar ve avukat Aslı Karataş, çocukken bizlere anlatılan prens/prenses rolleri içeren masalları toplumsal cinsiyet perspektifinden değerlendiriyor ve bize giydirilen rolleri eleştirel bir bakışla kaleme alıyor. Yazar önsözünde, “Bu kitabı masalların yalanlarına inanmamasını istediğim çocuk ve yetişkinler için yazdım.” diyor.
3. Çocuklukta duygusal ihmali fark etme, tanıma, önleme - Geleceğe Dokunan Anneler/ Projemiz Hayat
“Projemiz Hayat Derneği" tarafından yürütülen "Geleceğe Dokunan Anneler Projesi", "duygusal ihmal" konusuna anneler eliyle dikkat çekilmesi ve gelecek nesillerin güçlendirilmesini hedefliyor. Amaç duygusal ihmalin gelecekte yol açabileceği olumsuz davranış kalıplarını engellemek; çünkü sağlıklı bir aile ve toplum yapısı oluşturmak, mutlu geçirilmiş bir çocukluk dönemiyle mümkün olabilir.
4. Sürüne Sürüne Erkek Olmak - Pınar Selek
Pınar Selek, erkek kimliğine sosyolog gözlüğünden baktığı kitabı Sürüne Sürüne Erkek Olmak, farklı sosyal konumlardan gelen çok sayıda erkeğin askerlik deneyimleri hakkında anlatımlarını içeriyor ve röportajlar yoluyla erkeklik tanımını askerlik bağlamında ele alıyor.
5. Cesur Kızlara Yol Arkadaşları - Aslıhan Dağıstanlı Aysev
“Bu kitapta 30 süper Türk kadın kahraman var. Hepsi cesurca yaşadı, kimsenin gitmediği yollardan gitti ve ilkleri başardı. Onlar yapabildilerse sen de yapabilirsin! Eğer hayal eder, çok ister ve çalışırsan sen de bir gün kendi kahramanlık hikâyeni yazar, bu topraklardan dünyayı değiştirirsin.”
6. Tante Rosa - Sevgi Soysal
"…bütün kadınca bilmeyişlerin tek adıdır." Yazıldığı dönemde haksız eleştirilere maruz kalan Tante Rosa’daki 14 hikayenin ana konusu kadınlık ikilemleri. Soysal’ın kendine özgü diliyle ve bize dair hikayeleri yakınsadığımız anlatımıyla, kitaplığımızın klasiği haline gelen Tante Rosa, toplumsal cinsiyet okumaları rafının başköşesinde.
7. Kadın ve Bedeni - Yasemin İnceoğlu/ Altan Kar, Yasemin İnceoğlu
“Cinsel istismar, ayrımcılık, ötekileştirme ve güzellik söylemi altında kadının içselleştirdiği tüm baskıcı normlar, kadın bedenini zapturapt altına almaya yöneliktir. Bu kitapta yer alan makaleler, güzellik kıskacına sıkışmış kadın bedeninin gönüllü veya gönülsüz biçimde maruz kaldığı şiddeti, disiplinler arası tartışmaya açmayı hedefliyor.”
8. Kadının Görünmeyen Emeği - Hazırlayan: Gülnur Acar Savran, Nesrin Tura Demiryontan
“Bu derlemede, erkek egemenliğinin tarihsel kökenleri, özgül bir üretim tarzı olarak patriyarka, ev emeği, patriyarka ve kapitalizm ilişkisi ele alınıyor, Marksist bir feminizmin olanakları ve koşullarını da araştırılıyor.”
9. Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk - Künye: Kolektif Derleyen: Zeynep Özlem Üskül Engin,
Dolunay Çörek, Göktürk Öcal
Tam bir Hukuk külliyatı bu kitapta tartışılan kimi konu başlıkları şöyle:
· Kamuda emzirme hakkı
· Toplumsal cinsiyet ve flört şiddeti
· Çocukların cinsel sömürüsü
· Zorla evlilikler
· Cezaevinde kadın olmak
· Cinsiyet değişikliğine ilişkin güncel gelişmeler ve
· Kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddetin önlenmesi, bunlarla mücadeleye dair Avrupa Konseyi sözleşmesi
10. Aramızda Kalmasın: Kadınlığın Mahremiyet Atlası - Dilara Gürcü
Kadınların kendi aralarında; altın günlerinde, kuaförlerde, yatılı kalmaya kız arkadaşlarına gittiklerinde, kahve sohbetlerinde dertleştikleri mevzuları yazan Dilara Gürcü, özel ve mahrem kalması dayatılan gündelik yaşantımızı ataerki ve mahalle baskısından sıyırarak samimi bir dille anlatıyor.
11. Erkeklik: İmkansız İktidar - Serpil Sancar
“Sancar’ın feminist tartışması “erkekliğe” odaklanıyor. Toplumsal eşitsizliğin temeli olarak görülen “erkek egemenliği” kavramından yola çıkan kitapta erkekliğin toplumsal olarak nasıl inşa edildiği, hangi araçlarla meşru kılındığı ve nasıl bir dönüşüm geçirdiği açıklanıyor.
12. Feminizm Kendi Arasında - Aksu Bora
“Aksu Bora’dan feminizmin tartışma gündeminde yolculuk yapan yazılar... Kadın “tiplemelerini,” kadın “karakterleri” ve kadınlarla ilgili bütün “tasnifleri” kurcalayıp, neyi anlattıklarına veya neyi anlatamadıklarına bakarak hazırladığı kitabında yazar dünyanın dört bir yanından bambaşka kadınların deneyimlerine odaklanıyor.”
13. Tuhaf Bir Kadın - Leyla Erbil
Türkçe edebiyat dünyasının bizce normal toplumca en aykırı kadın yazarlarından Leyla Erbil'in, toplumsal cinsiyete dair gerçekleri yüzümüze vurduğu dört bölümden oluşan romanı Tuhaf Bir Kadın ile kitaplığımızın vazgeçilmezlerinden.
14. Kadının Adı Yok - Duygu Asena
İlk kitabı Kadının Adı Yok’la adını duyuran Asena’nın geniş bir okur kitlesine ulaşan bu eseri 1988’de müstehcen bulunarak yasaklandı. Dava sürerken Atıf Yılmaz tarafından filme alındı. İki yıl süren dava sonucunda kitabın yayımına tekrar izin verildi. Cinsiyeti kadın olarak atanmışların hikayesi Kadının Adı Yok, ismiyle hala dilimizde pelesenk…
15. Tarihin Cinsiyeti - Fatmagül Berktaş
"Tarihin Cinsiyeti"nde, bilinen tarih boyunca kadının "erkeğin ötekisi" olarak kurgulanmasının, "bağımsız özelliğinin" inkar edilmesinin nedenlerini araştırıyor ve "feminist tarihçiliğin" ortaya çıkışı, gelişimi ve hedefleri hakkında bilgi veriyor.” Ataerkil ideolojiye karşı kadın kimliğini ortaya koyarak kamusal alanda önemli işler yapmış kadınların gerçek öykülerini de bu kitapta bulabilirsiniz.
16. Alev Özkazanç - Feminizm ve Queer Kuram
“Özkazanç, anlatısını özellikle Türkiye'deki güncel tartışmalar eksenindeki yazı ve söyleşilerle de destekliyor. Toplumsal cinsiyet ilişkilerinin dönüşümü ve muhafazakarlaşma, aileci politikaların geleceği, cinsel taciz ve şiddete karşı mücadele, eşitlik-farklılık ikileminde karşılaşılan çalışan anneler sorunu, 8 Mart kutlamalarına trans bireylerin katılımı konusunda çıkan tartışmalar gibi çeşitli konulara yoğunlaşan yazar, kitabını "herkes için" ve "herkesle feminizm" diyerek bitiriyor.”
17. İstanbullu Amazonlar 1809 - Şebnem İşigüzel
“Osmanlı, bir kadın sultanı tahta çıkardı mı? Taht bahtına erişen ilk ve son kadın sultan tarihten nasıl silindi? İmparatorluğun başında kalmasına müsaade edilseydi kadınlığın bu topraklardaki kaderi değişir miydi? İstanbullu Amazonlar, erkekler üzerinden anlatılan tarihi ters yüz eden incelikle kurgulanmış ve isyankar bir roman.”
18. Osmanlı Kadın Hareketi - Serpil Çakır
“Osmanlı Kadın Hareketi, Osmanlı döneminde yaşamış, hakları için mücadele vermiş büyükannelerimizin gizli kalmış pratiklerine Kadınlar Dünyası dergisinin satırları arasında dolaşarak, kadın bakış açısından yeniden hayat kazandırıyor. Kitap 1994'ten günümüze, klasik bir kaynak haline geldi.”
19. Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar - Deniz Kandiyoti
“Deniz Kandiyoti'nin yazılardan seçmeleri içeren kitabı; kırsal/kentsel dönüşümün cinsiyet rollerine etkisi; Kemalist feminizmin anlamı; cinsiyet rollerinin milliyetçilik, devlet ve İslam bağlamında sorgulanması; ataerkilliğin kadınların yanı sıra erkekler üzerindeki baskıcılığı; "kadın" terimi yerine önerilen "toplumsal cinsiyet" kavramının olanakları gibi pek çok konuyu tartışmaya açıyor.”
20. Kızların Sessizliği - Kız Enstitülerinin Uzun Tarihi - Elif Ekin Akşit
“Kökleri Osmanlı dönemindeki Kız Sanayi Mekteplerine uzanan Kız Enstitüleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin modernleşme projesinin önemli bir ayağıydı. Akşit, etkileyici çalışmasında, Kız Enstitülerinin hikayesini, genel olarak Türk modernleşmesinin ve özel olarak bu kurumların neticedeki başarısızlığına indirgemeden inceliyor. Enstitülü kızların, bu eğitim ve terbiye sürecini nasıl deneyimlediklerine bakıyor.”
21. İstanbul’da Bekar Kadın Olmak - Ceren Lordoğlu
“Ceren Lordoğlu, mekana feminist açıdan bakan çalışmasında, İstanbul’da farklı sınıfsal ve kültürel konumlardan bekâr kadınların bu meseleyle nasıl baş ettiklerini inceliyor. Nasıl taktikler geliştiriyor, arkadaş, aile, komşuluk, mahalle ilişkilerini nasıl kuruyor ve nasıl hissediyorlar?”
BAŞUCU KİTAPLARIMIZA EK OLARAK:
22. Kadın Mücadelesi: Özgürlük-Eşitlik ve Kız Kardeşliğin 150 Yılı - Marta Breen
23. Feminist Bir Yaşam Sürmek - Sara Ahmed
24. Sınırlarını Zorla - Sherly Sandberg
25. Kurtlarla Koşan Kadınlar- Clarissa P. Estes
26. Cinsiyet Belası - Judith Butler
27. Toplumsal Cinsiyet ve İktidar - R.W.Connell
28. Cinsel Şiddeti Anlamak - Diana Scully
29. Dans Edemeyeceksem Bu Benim Devrimim Değildir- Emma Goldman
30. Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması - Cordelia Fine
31. Caliban ve Cadı Kadınlar, Beden ve İlksel Birikim - Silvia Federici
32. Hayır Hayır Demektir - Irine Zeilinger
33. Damızlık Kızın Öyküsü - Margaret Atwood
34. En Mavi Göz - Toni Morrison
35. Erkek Doğrama Cemiyeti Manifestosu - Valerie Solanas
36. Feminizm Herkes İçindir - Bell Hooks
37. Kadınlar Ormanı - Jennier Clement
38. Feminizmler Tarihi - Florence Rochefort
39. Kendine Ait Bir Oda - Virginia Woolf
40. Dünyayı Değiştiren Olağanüstü Kadınlar - Kate Pankhurst
41. Bana Bilgiçlik Taslayan Adamlar - Rebecca Solnit
42. Dünyanın Kıyısında Dans - Ursula K. Le Guin
43. Kadınlık mı annelik mi? - Elisabeth Badinter
44. Mizojini Dünyanın En Eski Önyargısı, Kadından Nefretin Evrensel Tarihi - Jack Holland
45. İkinci Cinsiyet - Simon de Beauvoir
46. Kötü Feminist - Roxane Gay
47. Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi - Mary Wollstonecraft
48. Kadınlar Ülkesi - Charlotte Perkins Gilman
49. Eleştirel Feminizm Sözlüğü - Hazırlayan: Françoise Laborie, Helena Hırata, Daniele Senotier
50. Kadınlık Durumu - Juliet Mitchell
BONUS: EŞİTLİKÇİ ÇOCUKLAR İÇİN KİTAPLAR
Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak için ilk mücadelenin evde başladığına inanıyor ve listemizin sonuna “EŞİTLİKÇİ ÇOCUKLAR İÇİN KİTAPLAR” derlememizi de ekliyoruz.
Toplumsal cinsiyet eşitliği bilinci edinmiş çocuklar yetiştirmeyi birlikte sağlayabiliriz. Okumayı çocuklara sevdirmekle ve kitapların diliyle denemekle başlayalım.
Keyifli okumalar!
1- Prenses Olmak İstemeyen Prenses - Yıldıray Karakiya
2- Bilim İnsanı Ada Arı - Andrea Beaty
2- Çocuk Bilim İnsanları - David Stabler
3- 10 Çocuklu Bir Baba - Benedicte Guettier
4- Zeyno Kitapları Serisi -Ahmet Büke
5- Prensesler Uslu Durmaz - Anna Kemp, Sara Ogilvie
6- Morris Micklewhite ve Turuncu Elbise
7- Asi Kızlara Uykudan Önce Hikayeler - Elena Favilli
8- Küçük Feministin Kitabı & Feminizme Devam - Sassa Buregren
9- Pippi Uzunçorap Serisi - Astrid Lindgren
10- Dünyayı Değiştiren 26 Asi Kadının Hikayesi: Kadın Savaşçılar, Irene Civico, Sergio Parra
11- Regl Kitabı: Kız çocuklar için büyüme rehberi - Karen Gravelle
12- İlham Verici Etkinliklerle Mucize Kızlar - Ellen Bailey, Doğan Egmont
13- Dünyayı Değiştiren 26 Asi Kadının Hikayesi: Kadın Savaşçılar, Irene Civico, Sergio Parra
14- Yeşilin Kızı Anne Serisi
15- Kız Çocuk Hakları Bildirgesi, Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi, Baba Hakları Bildirgesi, Anne Hakları Bildirgesi, Yapı Kredi Yayınları.
KENDİSİBİR mekan’da her ay temeli/kurgusu eşitliğe dayanan kitaplar sizleri bekliyor. Awen for Us’ın ‘askıda kitap’ uygulamasıyla bıraktığı eşitliğe dair kitapları okumak isterseniz uğramayı unutmayın!
Daha fazlası için kaynakça: