top of page

Frances Elena Farmer “Ateş Olarak Geri Dönecek”

Frances Elena Farmer, erkek egemen zihniyetin her zaman korktuğu ve tehlikeli diye damgaladığı kadınlardan. Yaşasaydı bugün doğum gününü anıyor olacaktık. Hikayesi unutulmasın, anısına saygıyla…

Feminist ‘Sindrella’, Hollywood’un dayatmalarına karşı çıkan, 1 Mayıs gösterilerine giden, kadın sığınma evi projelerine para yardımı sağlayan bir kadın olarak “makbul kadın” olmayı reddeder.


Edebiyata olan tutkusu, gazetecilik eğitimi, oynadığı sayısız tiyatro oyunu derken Paramount Pictures ile yer aldığı Rhythm on the Range filmiyle bir gecede yıldıza dönüşür. Stüdyo başkanı onu arayarak artık Hollywood yıldızı ise ona göre davranmaya başlamasını ‘salık verir.’ Marksist duruşu ve yaşantısıyla sıradışı bulunan, polisle yaşadığı bir olaydan sonra manşetlere taşınan aktris, ailesinin isteğiyle 1944’te akıl hastanesine yatırılır. Annesinin kararıyla defalarca sanatoryuma dönecektir…


Akıl hastanesi günlerini anlattığı kitabında, onu buzlu suların altına attıklarını, çıplak gezmeye zorlandığını, elektroşok uygulandığını, fareler tarafından kemirildiğini ve kirli yiyeceklerle zehirlendiğini yazmıştır. Frances koğuşuna gelen hizmetliler tarafından uğratıldığı tecavüzleri anlatırken en çok bilincini kaybetmemiş olduğuna şaşırdığından söz eder. Akıl hastanesinde lobotomiye maruz bırakılır. Farmer, lobotomiden sonra belleğinin bir kısmını yitirmiştir. (Lobotomi denilen, beynin bir kısmının kesilerek çıkarılmasıyla uygulanan psikocerrahi tedavisi ABD’de en çok kadınlara yapılmıştır.)


1950’de dışarı çıkabilen ve annesinin vesayetinden kurtulan Farmer, önce ufak rollerde oynar. Alkol sorunu sebep gösterilince işinden kovulur ama pes etmez ve bir otelde çalışmaya başlayarak hayata tutunur, yaşam öyküsünü yazmaya başlar. 1970’de gırtlak kanserinden hayatını kaybeder. Hayatını anlatan film 1982 yılında Frances adıyla çekilir ve onu canlandıran Jessica Lange’a bir Oscar Ödülü adaylığı kazandırmıştır.


Nirvana’nın efsane solisti Kurt Cobain, intihara doğru yol alırken Farmer’a, “Frances Farmer Will Get Her Revenge From Seattle” isimli şarkısında bir gönderme yapmıştır; “Ateş olarak geri dönecek, bütün yalancıları yakmak için…” Cobain, kızına da Frances ismini vermiştir…


Kaynaklar: Çatlak Zemin & allthatsinteresting.com


bottom of page